دریچه های مادرزادی مجاری ادراری
بیماری دریچه های مادرزادی مجاری ادراری چیست؟
دریچه های مادرزادی مجاری ادراری – دریچه های مجاری ادرار یا دریچه های پیشابراه به وضعیتی گفته میشود که در آن در داخل پیشابراه کودک پسر بافتهای اضافی رشد کرده اند.
پیشابراه لوله ای است که ادرار از طریق آن از بدن خارج میشود. این بافتهای اضافی نمیگذارند پیشابراه درست ادرار را از مثانه به نوک آلت تناسلی برده و از بدن دفع نماید.
هنگامی که ادرار درست از بدن دفع نشود، اندامهای دستگاه ادراری مانند کلیه ها، مثانه، حالب و پیشابراه ممکن است بزرگ شده یا ورم کنند. اگر هر یک از این اندامها بزرگ و منبسط شوند، ممکن است آسیب جدی به سلولها و بافتهای آنها برسد.
شکل- در تصویر بالا وجود بافت اضافی در پیشابراه باعث محدود شده جریان ادرار شده است.
انواع دریچه های مجاری ادراری
دریچه های مجاری ادراری دو نوع دریچه های پیشابراه خلفی (پشتی) و دریچه های پیشابراه قدامی (جلویی) دارد. در بین این دو، دریچه های پیشابراه پشتی بسیار شایع تر است.
شدت این اختلال بستگی به میزان انسداد مجرای ادراری دارد.
علائم و مراقبت از دریچه های پیشابراه جلویی مشابه دریچه های پیشابراه پشتی است.
چه عواملی منجر به ایجاد دریچه های پیشابراه خلفی میشود؟
ایجاد دریچه های پیشابراه مادرزادی است یعنی کودک پسر با فلپ یا زبانه بافت اضافی متولد میشود. علت آن مشخص نیست اما اعتقاد بر این است که این اتفاق در مراحل اولیه رشد جنین پسر روی میدهد و ممکن است تحت تاثیر ژنتیک باشد.
در حالت نرمال زبانه های بافتی در پیشابراه وجود دارند که ساختارهای بسیار کوچکی هستند. محققان فکر میکنند در زمان رشد جنین، بدن سیگنالهایی ارسال میکند که به بافتها میگوید رشدشان باید متوقف شود و یا اندازه آنها کوچک شود. در پسرهایی که دریچه های پیشابراه خلفی یا قدامی دارند، این سیگنال هرگز ارسال و یا دریافت نمیشود در نتیجه این بافتها به رشد خود ادامه میدهند.
علائم دریچه های پیشابراه خلفی چیست؟
در موارد خفیف، علائم ممکن است تا حدود ده سالگی یا سنین بالاتر مشخص نشوند. در موارد شدیدتر، ممکن است این اختلال به صورت هیدرونفروز (اتساع شدید کلیه ها) بروز نماید. در نوزادان علائم دریچه های پیشابراه از کودکی به کودک دیگر ممکن است متفاوت باشد. علائم ممکن است به صورت زیر باشد:
بزرگ شدن مثانه که به صورت یک توده بزرگ در شکم قابل تشخیص است
- عفونت ادراری
- درد در حین ادرار کردن
- ضعیف بودن جریان ادرار
- تکرر ادرار
- خیس کردن رختخواب در خواب یا خیس کردن شلوار در کودکی که توالت رفتن را یاد گرفته است
- وزن گیری ضعیف
- سختی ادرار کردن
شکل- تصویر سمت چپ دستگاه ادراری نرمال را نشان میدهد و تصویر سمت راست تشکیل دریچه های ادراری خلفی را نشان میدهد که باعث بزرگ شدن اندامهای دستگاه ادراری شده است.دریچه های مادرزادی مجاری ادراری
دریچه های پیشابراه چه عوارضی ایجاد میکنند؟
موارد شدید دریچه های پیشابراه ممکن است به عوارض زیر بینجامد:
- مشکل تنفسی
- هیدرونفروز (بزرگ شدن کلیه)
- اختلال عملکرد مثانه
- اختلال عملکرد کلیه و افزایش خطر نارسایی کلیه
- رفلاکس ادراری (برگشتن ادرار از مثانه به حالب یا حتی کلیه)
دکتر علیرضا سینا
متخصص جراحی کلیه،مجاری ادراری و تناسلی (اورولوژی)
فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی کودکان و اختلالات ادراری مادرزادی