تنگی مجرای ادرار چیست؟

تنگی مجرای ادرار چیست؟
0 ۱,۸۸۰

تنگی مجرای ادرار

تنگی مجرای ادرار چیست؟ کار اصلی مجرای ادرار یا پیشابراه (urethra) در مردان و زنان، انتقال ادرار به خارج از بدن است. این لوله باریک در مردان نقش مهم دیگری نیز بر عهده دارد و آن انزال در رابطه جنسی است.

تنگی مجرای ادرار

شکل- در تصویر سمت راست تنگی مجرای ادرار و در تصویر سمت رست مجرای ادرار سالم را مشاهده میکنید.

 

هنگامی که بافت جوشگاه (اسکار) در اثر جراحت، عفونت یا برامدگی در مجرای ادرار تشکیل میشود، حرکت ادرار در لوله را سخت کرده و یا مسدود مینماید. به این وضعیت، تنگی مجرا (urethral stricture) گفته میشود. برخی از کسانی که تنگی مجرای ادرار دارند، درد دارند.

مجاری ادرار در حالت نرمال چگونه عمل میکنند؟

ادرار داخل مثانه از طریق مجرای ادرار به بیرون از بدن هدایت میشود. مجرای ادرار در زنان کوتاهتر از مردان است. در مردان ادرار باید مسیر طولانی تری را از مثانه و از داخل آلت تناسلی طی کند تا ادرار را بیرون بریزد.

در مردان 2.5 تا 5 سانتیمتر اول مجرای ادرار پیشابراه خلفی نام دارد. تنگی مجرا اگر در این بخش از دستگاه ادراری روی دهد، تنگی مجرای خلفی نامیده میشود. اگر تنگی مجرا در 22.5 تا 25 سانتیمتر آخر مجرای ادرار ایجاد شود به آن تنگی مجرای قدامی گفته میشود.

چه عواملی منجر به تنگی مجرای ادرار میشوند؟

مردان خیلی بیشتر از زنان دچار تنگی مجرا میشوند چرا که این مجرا در آنها طولانی تر بوده و احتمال بیماری یا جراحت آن بیشتر است. به همین خاطر تنگی مجرا در زنان و نوزادان نادر است.

برخی از عوامل تنگی مجرای ادرار عبارتند از:

  • ضربه دیدن و جراحت پیشابراه
  • عفونت (مانند عفونتهای مقاربتی)
  • صدمه دیدن ناشی از ابزارهای جراحی
  • وضعیتهایی که باعث تورم مجاری ادرار میشوند

در بیشتر موارد هیچ علت مشخصی نمیتوان برای تنگی مجرا پیدا کرد. در بزرگسالان بیشتر عوامل زیر منجر به تنگی مجرا میشوند:

  • جراحت ناشی از زمین خوردن در کیسه بیضه یا میاندوراه (perineum)
  • عمل جراحی پروستات
  • جراحی برداشتن سنگ کلیه
  • کاتتر ادراری
  • ابزارهای جراحی دیگر

علائم و نشانه های تنگی مجرای ادرار

مجرای ادرار را همانند یک شلنگ تصور کنید. هنگامی که بخشی از شلنگ تا خورده یا باریکتر است دیگر تفاوتی نمیکند شلنگ کوتاه است یا بلند، جریان آب کم میشود. هنگامی که تنگی مجرای ادرار به حدی باشد که جریان ادرار کم شود، علائم آن را تجربه میکنید.

علائم تنگی مجرای ادرار عبارتند از:

  • مشکلاتی در دفع ادرار
  • عفونت ادراری
  • ورم یا عفونت پروستات
  • تنگی شدید مجرا اگر مدت زمان طولانی باقی بماند باعث صدمه دیدن کلیه ها میشود.
  • برخی از علائم هشدار دهنده ای که باید آنها را جدی بگیرید عبارتند از:
  • تیره بودن رنگ ادرار یا مشاهده خون در ادرار
  • خون در منی
  • افشانه ای شدن جریان ادرار
  • کند شدن یا کاهش جریان ادرار
  • درد در هنگام ادرار کردن
  • دل درد
  • نشت ادرار
  • ورم آلت تناسلی
  • کاهش کنترل مثانه
  • عفونت ادراری (در مردان)

 

روشهای درمان تنگی مجرای ادرار چیست؟

روش درمان بستگی به میزان تنگی مجرا و بافت جوشگاه داخل مجرا دارد. به طور کلی روشهای درمانی زیر برای تنگی مجرا وجود دارد:

گشاد کردن: در این روش مجرای ادرار با کشیدن تدریجی، بزرگتر میشود.

اورتروتومی (urethrotomy): عامل تنگی مجرا با چاقوی جراحی و یا لیزر بریده میشود.

عمل جراحی باز: طی عمل جراحی باز بخشی از تنگی مجرا برداشته میشود و دوباره دو سر مجرا به هم وصل و بازسازی میشوند (احتمالا با مواد پیوندی).

در حال حاضر هیچ دارویی برای کمک به برطرف شدن تنگی مجرا وجود ندارد.

تنگی مجرا اگر درمان نشود چه عوارضی دارد؟

اگر تنگی مجرای ادراری را درمان نکنید، مشکلات تخلیه ادرار همچنان برقرار خواهد بود. عفونت ادراری و یا عفونت بیضه و تشکیل سنگ نیز از جمله عوارض عدم درمان تنگی مجرا است. همچنین خطر احتباس ادراری وجود دارد که در آن نمیتوانید ادرار را دفع کنید. این امر به بزرگ شدن مثانه و مشکلات کلیه می انجامد.

 

دکتر علیرضا سینا

متخصص جراحی کلیه،مجاری ادراری و تناسلی (اورولوژی)
فلوشیپ فوق تخصصی ارولوژی کودکان و اختلالات ادراری مادرزادی

برای تعین نوبت آنلاین کلیک کنید

منبع urologyhealth

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.